Części mowy
Części mowy
ODMIENNE
Rzeczownik odpowiada na pytania kto? co? Odmienia się przez przypadki, liczby, ma jeden rodzaj.
Mianownik kto? co?
Dopełniacz kogo? czego?
Celownik komu? czemu?
Biernik kogo? co?
Nadrzędnik z kim? z czym?
Miejscownik o kim? o czym?
Wołacz o!
Przymiotnik odpowiada na pytanie jaki? jaka? jakie? czyj? czyja? czyje? który? która? które?
Odmienia się przez stopnie, przypadki, liczby. Rodzaje.
Stopnie: równy, wyższy i najwyższy (np. dobry, lepszy, najlepszy lub zły, gorszy, najgorszy).
Czasownik odpowiada na pytanie co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?
Odmienia się przez osoby, liczby, rodzaje, czasy, tryby, aspekty.
Przykład: Pisać – bezokolicznik (forma nieosobowa)
Osoby liczby pojedynczej: ja, ty, on, ona, ono
Osoby liczby mnogiej: my, wy, oni, one.
Czas przyszły, przeszły i teraźniejszy.
Tryb oznajmujący, przypuszczający i rozkazujący.Aspekt dokonany i niedokonany.
Liczebnik odpowiada na pytanie ile? który z kolei?
Odmienia się tak jak rzeczownik przez przypadki, liczby, rodzaje.
Liczebniki dzielą się na porządkowe, zbiorowe, główne, ułamkowe i nieokreślone.
Liczebniki główne np. 1,2,3,410.
Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie który z kolei? np. pierwszy, drugi, trzeci.
Liczebniki zbiorowe np. dwunasty, osiemnasty, dwoje, troje, dziesięcioro.
Liczebniki nieokreślone np. kilka, kilkanaście.
Zaimek
Rzeczowny odpowiada na pytanie kto? co? np. on (zamiast chłopiec) ona (zamiast dziewczyna).
Przymiotny odpowiada na pytanie jaki? jaka? jakie?
Liczebny odpowiada na pytanie ile? który z kolei?Zaimek przysłowny odpowiada na pytanie jaki? kiedy? gdzie?
NIEODMIENNE
Przysłówek odpowiada na pytanie jak? kiedy? gdzie? Np. ciemno, wczoraj, na ulicy.
Przyimek (pod, nad, przy, z, ze, po).
Na stole – połączenie przyimka z rzeczownikiem to wyrażenie przyimkowe.
Przyimek nie ma pytań.
Spójnik (i, oraz, albo, lecz, ponieważ, dlatego).
Łączy wyrazy albo zdania.
Nie ma pytań.
Wykrzyknik (ach, och, ale, o).Wykrzyknik nie ma pytań.
Partykuła (-by, -bym, -byśmy, -byście, -byś, -że, -ż, nie, chyba, li) np.: chodźże, czyż, li oznacza czy.