Części zdania

 

Podmiot -  część zdania, która określa wykonawcę czynności. Najczęściej odpowiada na pytania: kto? co?

Wyróżniamy rodzaje podmiotów:

- gramatyczny - wyrażony w mianowniku, np. Malarz namalował obraz.

- logiczny - wyrażony w dopełniaczu, np. Nie ma sukcesów bez ciężkiej pracy.

- domyślny - np. Pojechaliśmy do Poznania. [my]; Pójdę do kina. [ja]

- szeregowy - np. Tomek, Bartek i Paweł grają w piłkę nożną.

Orzeczenie - określa czynności lub stany osób albo rzeczy.

Wyróżniamy dwa typy orzeczeń:

- czasownikowe - wyrażone osobową formą czasownika, np. Jutro pojedziemy do lasu na grzyby. Deszcz padał przez cały dzień.

- czasownikowo-imienne - złożone z łącznika (osobowa forma czasowników: być, stać się, zostać) i orzecznika (innej części mowy), np. Tomek będzie pierwszy. Ten film jest interesujący. Ania została nauczycielką.

 

Przydawka - określa rzeczownik. Odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? ile? czego? Z czego?, np. Moja książka.

Dopełnienie - określa czasownik. Odpowiada na pytania: kogo? co? czego? komu? czemu? kim? czym? itd. - odpowiada na pytania przypadków oprócz mianownika i wołacza, np. Mam książkę.

Okolicznik - określa czasownik. Odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? po co? dlaczego? w jakim celu?, np. Biegam szybko.